Praca na wysokości - podstawowe informacje
Pracą na wysokości w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie wymagań zasadniczych dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. z 2005 r. Nr 259, poz. 2173), jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Zgodnie z wymaganiami BHP, stosowanie zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości jest wymogiem prawnym. Jako środek ochrony indywidualnej (ŚOI), sprzęt chroniący przed upadkiem musi spełniać wymagania zharmonizowanych norm europejskich (EN). Wymagane jest umieszczanie na wyrobach oznakowania CE zawierającego między innymi numer odnośnej normy europejskiej.
Natomiast nie jest pracą na wysokości, praca wykonywana na powierzchni, niezależnie od jej wysokości, która jest osłonięta ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi, a także wyposażona w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości, np.: bariery, osiatkowania.
Pierwszą rzeczą, którą należy wziąć pod uwagę, mówiąc o ochronie przed upadkiem z wysokości, musi być ograniczanie ryzyka upadku przez zapewnienie zbiorowych środków ochronnych. Jednak w wielu sytuacjach, środki tego typu są niewystarczające albo ze względu na sposób ich stosowania, albo z powodu charakterystyki środowiska.
Prace na wysokości są szczególnie niebezpieczne i dlatego – aby uniknąć niebezpieczeństwa utraty zdrowia lub życia pracownika – należy stosować odpowiedni sprzęt oraz przestrzegać określonych zasad. Jakie rodzaje zabezpieczeń obowiązują przy pracach wysokościowych? Jakie wymogi należy koniecznie spełnić?
Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem obejmują:
- Uprzęże (szelki bezpieczeństwa)
- Podsystemy łącząco - amortyzujące
- Punkty zakotwiczenia
Wybierając ŚOI, zabezpieczające pracowników przy pracy na wysokości, należy zwrócić uwagę na:
- Obecność punktów kotwiczących, które dawałyby możliwość zamocowania systemu asekurującego
- Wielkość obszaru, który pozwala pozostać w ruchu wahadłowym podczas spadania
- Wolna przestrzeń znajdującą się poniżej pracownika w obszarze potencjalnego upadku
- Czy istnieje potrzeba przemieszczania się przez pracownika podczas wykonywania obowiązków służbowych
- Indywidualne predyspozycje pracownika
- Czas w jakim pracownik będzie znajdował się w zabezpieczeniu
- Czy praca ma być „w podparciu”
- Dodatkowe czynniki, mogące mieć wpływ na prawidłowe działanie środków ochrony indywidulanej (narażenie na odpryski stopionego metalu, zapylenie, niska lub wysoka temperatura itp.)
Przykładowy zestaw sprzętu do pracy na słupach wysokiego napięcia:
Pracownik wykonując pracę na słupach wysokiego napięcia koniecznie musi być wyposażony w sprzęt do pracy na wysokości. Podstawowym elementem wyposażenia są szelki bezpieczeństwa. Należy pamiętać, że szelki bezpieczeństwa spełnią swoje funkcje, tylko i wyłącznie, jeśli będą połączone ze stałymi elementami konstrukcyjnymi przy użyciu lin asekuracyjnych.
Sprzęt do pracy na wysokości: ZOBACZ PRODUKTY
Normy dotyczące środków ochrony indywidualnej zabezpieczających przed upadkiem z wysokości:
- EN 353-1 - Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Część 1: Urządzenia samozaciskowe ze sztywną prowadnicą
Określono wymagania, metody badań, znakowanie, informacje dostarczone przez producenta i sposób pakowania dla urządzeń samozaciskowych ze sztywną prowadnicą
- EN 353-2 - Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Część 2: Urządzenia samozaciskowe z giętką prowadnicą
Określono wymagania, metody badań, znakowanie, informacje dostarczane przez producenta i sposób pakowania dla urządzeń samozaciskowych z giętką prowadnicą
- EN 354 - Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Linki bezpieczeństwa
W niniejszej Normie Europejskiej określono wymagania, metody badań, znakowanie, informacje dostarczone przez producenta oraz sposób pakowania dla linek bezpieczeństwa. Linki bezpieczeństwa zgodne z niniejszą Normą Europejską są wykorzystywane jako elementy łączące lub składniki w systemach indywidualnej ochrony przed upadkiem z wysokości (tj. systemach hamowania spadania, systemach pozycjonowania miejsca pracy, systemach dostępu do liny, systemach powstrzymywania spadania oraz systemach ratowniczych)
- EN 355 - Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości - Amortyzatory
Podano wymagania, metody badania, zasady znakowania, informacje wymagane od producenta i sposób pakowania dla amortyzatorów
- EN 358 - Indywidualny sprzęt ochronny ustalający pozycję podczas pracy i zapobiegający upadkom z wysokości - Pasy ustalające pozycję podczas pracy i ograniczające przemieszczanie oraz linki ustalające pozycję podczas pracy
Opisano pasy i linki przeznaczone do ustalania pozycji podczas pracy lub Ograniczające przemieszczanie. Wyszczególniono wymagania dotyczące projektowania i konstrukcji pasa biodrowego, linki ustalającej pozycję podczas pracy, materiałów, łączników i odporności na zapalenie. Wymagania dotyczące osiągów określono dla odporności na obciążenie statyczne (pas biodrowy, pas biodrowy z linką ustalająca pozycję podczas pracy), odporności na obciążenie dynamiczne (pas biodrowy i linka ustalająca pozycję podczas pracy) oraz odporności na korozję. Uwzględniono niezbędne metody badań. Podano niezbędne informacje dostarczane przez producenta, znakowanie i pakowanie
- EN 360 - Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Urządzenia samohamowne
Podano wymagania, metody badania, zasady znakowania, informacje wymagane od producenta oraz sposób pakowania dla urządzeń samohamownych
- EN 361 - Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Szelki bezpieczeństwa
Podano wymagania, metody badania, zasady znakowania, informacje wymagane od producenta oraz sposób pakowania dotyczące szelek bezpieczeństwa
- EN 362 - Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Łączniki
Podano wymagania, metody badań, znakowanie i informacje dostarczane przez producenta dla łączników. Łączniki zgodne z niniejszą normą są wykorzystywane jako elementy łączące w indywidualnych systemach chroniących przed upadki z wysokości np. powstrzymywania spadania ustalania pozycji podczas pracy, prac z zabezpieczeniem liniowym, systemów ograniczających przemieszczanie i systemów ratowniczych
- EN 363 - Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Systemy powstrzymywania spadania
Wyszczególniono ogólne charakterystyki i zestawienia indywidualnych systemów chroniących przed upadkiem z wysokości. Podano przykłady specyficznych typów indywidualnych systemów chroniących przed upadkiem z wysokości i opisano w jaki sposób poszczególne składniki lub podsystemy mogą być łączone w systemy
- EN 795 - Ochrona przed upadkiem z wysokości - Urządzenia i punkty kotwiczące
Określono wymagania w zakresie zachowania i związane z nim metody badań dla urządzeń kotwiczących przeznaczonych dla jednego i wielu użytkowników, które mogą być usuwane z konstrukcji. Te urządzenia kotwiczące zawierają jeden lub wiele stacjonarnych lub przemieszczających się punktów kotwiczących dla składników zaczepowych tworzących część systemu chroniącego przed upadkiem z wysokości zgodnego z EN 363. Podano również wymagania dla znakowania, instrukcji użytkowania oraz porady do instalacji. Niniejsza Norma Europejska nie ma zastosowania do: urządzeń kotwiczących używanych w sporcie i rekreacji, sprzętu przeznaczonego do spełnienia wymagań norm EN 516 i EN 517, elementów lub części konstrukcji, które są przeznaczone do innego użytkowania niż punkty kotwiczenia czy urządzenia kotwiczące np. belek, dźwigarów, strukturalnych zakotwiczeń
- EN 795-A1 - Ochrona przed upadkiem z wysokości
Punkty kotwiczące umieszczone na powierzchniach pionowych, poziomych i pochyłych (urządzenia tej klasy nie są środkami ochrony indywidualnej)
- EN 795-A2 - Ochrona przed upadkiem z wysokości
Punkty kotwiczące umieszczone na pochyłych ścianach (urządzenia tej klasy nie są środkami ochrony indywidualnej)
- EN 795-B - Ochrona przed upadkiem z wysokości
Tymczasowe urządzenia kotwiczące umożliwiające demontaż i transport.
- EN 795-C - Ochrona przed upadkiem z wysokości
Urządzenia kotwiczące wyposażone w prowadnice giętkie poziome „linia życia” dopuszczalne nachylenie 15° (urządzenia tej klasy nie są środkami ochrony indywidualnej)
- EN 795-D - Ochrona przed upadkiem z wysokości
Urządzenia kotwiczące wyposażone w sztywną, poziomą prowadnicę w postaci szyny (urządzenia tej klasy nie są środkami ochrony indywidualnej)
- EN 813 - Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości - Uprząż biodrowa
Określono wymagania, metody badania, znakowania i informacje, które powinny być dostarczane przez producenta, dla uprzęży biodrowych przeznaczonych do użycia w systemach nadawania pozycji podczas pracy i uniemożliwiających spadanie, w których jest wymagany dolny element zaczepowy. Uprzęże biodrowe nie są przeznaczone do powstrzymywania spadania
- EN 1496 - Sprzęt ratowniczy - Ratownicze urządzenia podnoszące
Określono wymagania, metody badania, znakowania, oraz informacje dostarczane przez producenta, dotyczące ratowniczych urządzeń podnoszących (tu nazwane sprzętem). Ratownicze urządzenia podnoszące zgodne z normą europejską stanowią składnik subsystemu ratownictwa. UWAGA: Ratownicze urządzenia podnoszące, zgodne z niniejszą normą, mogą stanowić składnik innych subsystemów ratowniczych np. urządzeń do opuszczania (EN 341), urządzeń samohamownych (EN 360)
- EN 1497 - Środki indywidualnej ochrony przed upadkiem z wysokości - Szelki ratownicze
Określono wymagania, metody badania, znakowanie oraz informacje dostarczone przez producenta dotyczące szelek ratowniczych. Szelki ratownicze zgodne z normą europejską są używane jako składnik systemu ratownictwa
Sprzęt do pracy na wysokości: ZOBACZ PRODUKTY